เทคนิคเด็ดในการผลิตคอร์สออนไลน์เพื่อกระตุ้นความสนใจผู้เรียน (ตอนที่ 2)
อ.ดร.วชิระ พรหมวงศ์
สำนักเทคโนโลยีการศึกษา มสธ.
เทคนิคที่จะช่วยกระตุ้นความสนใจและมีส่วนร่วมของผู้เรียนในการผลิตคอร์สออนไลน์ที่จะกล่าวในบทความนี้ เป็นเทคนิคที่เน้นการมีส่วนร่วมของผู้สอนและผู้เรียน ได้แก่ การสร้างชุมชน เกมมิฟิเคชัน และการให้ผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์
ในยุคดิจิทัลการผลิตคอร์สออนไลน์ที่ดึงดูดความสนใจและมีส่วนร่วมของผู้เรียนเป็นความท้าทายอย่างมาก ในบทความ (สามารถอ่านตอนที่ 1 ได้ที่นี่) ที่แล้วเราได้กล่าวถึง 2 เทคนิค ได้แก่ การมีปฏิสัมพันธ์แบบโต้ตอบ และการใช้สื่อมัลติมีเดีย ในบทความนี้เราจะกล่าวถึงอีก 3 เทคนิค ได้แก่ การสร้างชุมชน เกมมิฟิเคชัน และการให้ผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์
บทความนี้จะพาท่านไปสำรวจ 3 เทคนิคที่ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าสามารถช่วยกระตุ้นและเพิ่มความสนใจของผู้เรียนในคอร์สออนไลน์ ทุกเทคนิคที่จะนำเสนอนี้มีพื้นฐานมาจากการวิจัยและประสบการณ์จริง ซึ่งจะช่วยให้การผลิตคอร์สออนไลน์ของท่านเป็นแหล่งเรียนรู้ที่มีคุณภาพ มีรายละเอียดดังต่อไปนี้
เทคนิคที่ 3 การสร้างชุมชน ชุมชนในบริบทของการผลิตคอร์สออนไลน์ เป็นเทคนิคที่สำคัญในการเพิ่มปฏิสัมพันธ์และการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ตามที่ Berry (2019) ได้ชี้ให้เห็นว่า การสร้างชุมชนเสมือนจริงเป็นวิธีที่ผู้เรียนสามารถแลกเปลี่ยนความคิดและให้การสนับสนุนซึ่งกันและกัน ซึ่งนำไปสู่ประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีคุณภาพและเป็นมิตรมากขึ้น โดยมีขั้นตอนหลักๆ ดังนี้
1. การสร้างชุมชนออนไลน์ การสร้างชุมชนออนไลน์เริ่มต้นจากการจัดทำพื้นที่ที่ผู้เรียนสามารถสื่อสารและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นได้อย่างอิสระ ชุมชนนี้อาจประกอบด้วยฟอรัมออนไลน์ กลุ่มการสนทนา หรือแม้แต่ช่องทางโซเชียลมีเดีย ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนสามารถมีส่วนร่วมและรู้สึกว่าตนเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนการเรียนรู้
ภาพที่ 1 การใช้ Line Open Chat เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลในคอร์สออนไลน์สมบูรณ์แบบ
2. การแลกเปลี่ยนความคิดและการสนับสนุนในชุมชนเหล่านี้ ผู้เรียนมีโอกาสแลกเปลี่ยนความคิดและประสบการณ์กับเพื่อนๆ ซึ่งสามารถช่วยเสริมสร้างความเข้าใจและเพิ่มความมั่นใจในเนื้อหาที่เรียน การมีส่วนร่วมในการอภิปรายและการทำโปรเจกต์กลุ่มเป็นตัวอย่างของกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน
3. การสร้างความรู้สึกของการเป็นส่วนหนึ่งการสร้างชุมชนเรียนรู้ยังช่วยให้ผู้เรียนรู้สึกว่าตนเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม ซึ่งสำคัญต่อการรักษาความมีส่วนร่วมและการดำเนินการเรียนรู้ในระยะยาว การสร้างความรู้สึกของการเป็นส่วนหนึ่งช่วยให้ผู้เรียนรู้สึกมีความเชื่อมโยงและมีความรับผิดชอบต่อการเรียนของตนเองและของเพื่อนร่วมชุมชน
การสร้างชุมชนในการผลิตคอร์สออนไลน์จึงเป็นวิธีที่ยอดเยี่ยมในการเพิ่มการมีส่วนร่วม การทำให้เนื้อหาการเรียนมีชีวิตชีวา และสร้างความรู้สึกของการเป็นส่วนหนึ่งในหมู่ผู้เรียน
เทคนิคที่ 4 เกมมิฟิเคชัน การใช้เกมและกิจกรรมเพื่อเพิ่มความสนุกสนานในการเรียน โดย Saleem และคณะ (2022) ศึกษาเรื่อง “Gamification applications in E-learning: A literature review” พบว่า การใช้เกมมิฟิเคชันสามารถเพิ่มความมีส่วนร่วมและแรงจูงใจของผู้เรียนในคอร์สออนไลน์ และยังแสดงให้เห็นว่าเกมมิฟิเคชันมีผลกระทบที่บวกต่อประสบการณ์การเรียนรู้ของผู้เรียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการมีส่วนร่วมและความสนใจในเนื้อหาการเรียน ในการผลิตคอร์สออนไลน์โดยการนำเกมมิฟิเคชันมาใช้ จะช่วยเพิ่มความสนุกสนานและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน มีประสิทธิภาพในการเพิ่มแรงจูงใจ สร้างการมีส่วนร่วม และส่งเสริมการเรียนรู้ที่มีประสิทธิผล
ภาพที่ 2 เกมกบกระโดด สำหรับทดสอบความรู้ Grammar ของชุดวิชาทักษะการเขียนภาษาอังกฤษเบื้องต้น
องค์ประกอบหลักของเกมมิฟิเคชันประกอบไปด้วยระบบคะแนน รางวัล และการเผชิญหน้ากับความท้าทาย ซึ่งสามารถนำมาใช้เพื่อเพิ่มการมีส่วนร่วมและการเรียนรู้ นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ตัวละคร ธีมเรื่องราว และปริศนาเพื่อเพิ่มความน่าสนใจ
การใช้เกมมิฟิเคชันในการผลิตคอร์สออนไลน์ช่วยเพิ่มความสนุกสนานและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ส่งเสริมการเรียนรู้ที่ทั้งมีประสิทธิผลและน่าจดจำ
เทคนิคที่ 5 การให้ผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์ การให้ผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์ในการเรียนรู้ออนไลน์เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้กระบวนการเรียนรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง จากการศึกษาของ Jensen และคณะ (2021) ในงานวิจัยเรื่อง Understanding feedback in online learning–A critical review and metaphor analysis พบว่า การให้ผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์ช่วยเสริมสร้างความรู้และทักษะของผู้เรียน โดยให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์และคำแนะนำที่ชัดเจนเกี่ยวกับวิธีการปรับปรุงให้กับผู้เรียน
คุณสมบัติของผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์ ประกอบด้วย
- ชัดเจนและเฉพาะเจาะจง การให้ผลป้อนกลับควรเน้นไปที่เนื้อหาหรือทักษะที่ต้องการปรับปรุง และให้ข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับวิธีการปรับปรุง
- ให้กำลังใจและสนับสนุน การให้ผลป้อนกลับควรให้กำลังใจและสนับสนุนการเรียนรู้ ไม่ใช่เพียงแค่ชี้ให้เห็นถึงข้อผิดพลาด
- เป็นประโยชน์: การให้ผลป้อนกลับควรมีประโยชน์ต่อการพัฒนาและเสริมสร้างความเข้าใจในเนื้อหาหรือทักษะ
ในการผลิตคอร์สออนไลน์ การให้ผลป้อนกลับที่สร้างสรรค์สามารถทำได้ในหลายวิธีในคอร์สออนไลน์ เช่น ผ่านข้อความ วิดีโอ หรือแม้แต่อีเมล การให้ผลป้อนกลับสามารถให้หลังจากการส่งงาน การทดสอบ หรือในฟอรัมการสนทนา เพื่อช่วยให้ผู้เรียนได้รับคำแนะนำที่ชัดเจนในการพัฒนาต่อไป
การให้ฟีดแบ็คที่สร้างสรรค์จึงเป็นส่วนสำคัญในการเรียนรู้ออนไลน์ ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจ ความมั่นใจ และแรงจูงใจของผู้เรียน โดยเน้นที่การสนับสนุนและช่วยเหลือในการพัฒนาความรู้และทักษะของผู้เรียน
บทความนี้ได้นำเสนอ 3 เทคนิคที่ช่วยในการสร้างความสนใจและการมีส่วนร่วมในการผลิตคอร์สออนไลน์ การใช้เทคนิคเหล่านี้จะช่วยให้คอร์สของท่านมีความน่าดึงดูดและเป็นประโยชน์สูงสุดต่อผู้เรียน
การมีส่วนร่วมหรือมาใช้บริการ (Call-to-Action):
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการผลิตคอร์สออนไลน์ให้มีประสิทธิภาพและเปิดโอกาสในการเรียนรู้แบบไม่จำกัดที่เว็บไซต์ https://oet.stou.ac.th ของเรา หรือถ้าท่านใดสนใจต้องการผลิตคอร์สออนไลน์ สามารถอ่านรายละเอียด ได้ที่ https://oet.stou.ac.th/onlinecourse-service/ ร่วมกันสร้างสรรค์สื่อและนวัตกรรมล้ำสมัย พัฒนาการศึกษาทางไกล ไปกับเราที่สำนักเทคโนโลยีการศึกษา มสธ.
อ้างอิง
Berry, S. (2019). Teaching to Connect: Community-Building Strategies for the Virtual Classroom. Online Learning Journal, 23(1). https://doi.org/10.24059/olj.v23i1.1425
Jensen, L. X., Bearman, M., & Boud, D. (2021). Understanding feedback in online learning–A critical review and metaphor analysis. Computers & Education, 167, 104148. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2021.104148
Saleem, A. N., Noori, N. M., & Ozdamli, F. (2022). Gamification applications in E-learning: A literature review. Technology, Knowledge and Learning.
